Deze Agabus soort is redelijk gemakkelijk te herkennen aan de combinatie van: de afmeting (8,5 mm) de zwarte kop. het zwarte halsschild met brede lichte randen en de bruine dekschilden, met grove reticulatie. Hij is daarmee te onderscheiden van A. paludosis, A. uliginosis en A. congener, die ook bruine dekschilden hebben. (van Nieukerken, 1992 en ook Foster & Friday, 2011, die laatsten beschrijven in hun tabel ook een fijnere reticulatie binnen de grovere).

De soort is in Nederland zeer algemeen en op veel plaatsen te vinden (Nieukerken, 1992). Ik heb oudere foto's van kevers die waarschijnlijk ook A. sturmii zijn, maar ik had toen nog geen determinatie tabellen. Het exemplaar op deze pagina is tegelijk met een Agabus undulatus vrouwtje gevangen in een ondiepe, traag stromende beek.

Klik op de plaatjes hieronder om andere foto's van Agabus sturmii te zien.

"What's in a name":

Deze kever heeft geen Nederlandse naam. De kever is benoemd in 1808 door Leonard Gyllenhaal, die (met één a) terug te vinden is in de volledige naam: Agabus sturmii (Gyllenhal, 1808). Die haakjes betekenen dat Gyllenhaal de kever eerst een andere geslachtsnaam heeft gegeven, die naam is dus later dan 1808 Agabus geworden. En volgens de regels moet dan de auteursnaam tussen haakjes. Nilsson (2001) geeft Dytiscus sturmii als oorspronkelijke naam op. Veel waterkevers werden vroeger Dytiscus (duiker) genoemd en als je zelf kevers van de Dytiscidae familie gezien hebt, zal dat niet verbazen (zie ook de pagina's over naamgeving). Later werd deze groep onderverdeeld in kleinere, waaronder het geslacht Agabus, voorgesteld door William Elford Leach in 1817, zie Wikipedia.

De aanduiding sturmii kan eigenlijk alleen een vernoeming zijn naar iemand die Sturm(i) heet. (De i achter zo'n vernoeming dubbel, dit wordt vaak niet consequent toegepast). De Sturm van deze kever was Jacob Wilhelm Sturm, zoals ik pas later vond in een lijst van Nilsson, 2011 (zie literatuurlijst, meer over "Sturm" in de alinea's onderaan de pagina).

Het Agabus kent veel soorten kevers en is nauw verwant met het geslacht Ilybius. Beide vallen onder de onderfamilie Agabinae, waar ook Platambus in zit. Die indeling lijkt moeizaam: er werden ook subgenera (ondergeslachten) voorgesteld, zoals b.v. Acatodes. Van Nieukerken (1992) noemt die indelingen "kunstmatig en slecht onderbouwd", maar hij noemt ook de mogelijkheid dat Agabus geen monofyletisch genus is en opgesplitst moet worden (met verwijzing naar werk van Nilsson uit 1986). Een andere indeling wordt in 2000 door Nilsson beschreven. Daarbij wordt o.a. A. sturmii onder Acatodes voorgesteld. In verscheidene verwijzingen op het web is nu de kever dan ook te vinden als Agabus (Acatodes) sturmii (Gyllenhal 1808). Foster & Friday, 2011 geven deze indeling:
Dytiscidae familie - Agabinae subfamilie - Agabus genus - Acatodes subgenus - A. sturmii.

Literatuur:

Zie ook de LITERATUURLIJST waterkevers.

Nilsson,A., (2010) "All diving beetle specific and subspecific names explained" Skörvnöpparn, Insekter I Norr, Supplement 1, 2010, 1-42, Umeå University
Opgehaald 19 feb 2024 van: https://www.researchgate.net/publication/265254408_All_diving_beetle_specific_and_subspecific_names_explained

Nilsson, A.N., "A new view on the generic classification of the Agabus-group of genera of the Agabini, aimed at solving the problem with a paraphyletic Agabus (Coleoptera: Dytiscidae)". Koleopterologische Rundschau 70, 17-36 - Wien, juni 2000
Opgehaald 13 april van: https://www.zobodat.at/pdf/KOR_70_2000_0017-0036.pdf

Nilsson, A.N., 2015 A World Catalogue of the Family Dytiscidae, or the Diving Beetles (Coleoptera, Adephaga) Version 1.I - University of Umeå, Sweden. Opgehaald 10 april 2022 van: http://www.waterbeetles.eu/documents/W_CAT_Dytiscidae_2015.pdf

Schönherr C.J.: Synonymia Insectorum, oder: Versuch einer Synonymie aller bisher bekannten Insecten; nach Fabricii Systema Eleutheratorum &c. geordnet. Vol. 1. Eleutherata oder Käfer
Op 10 april 2022 gelezen op: https://www.biodiversitylibrary.org/item/133106#page/23/mode/1up

Diverse pagina's Wikipedia, zie links in de tekst.

---

Welke Sturm ? (hoe ik deze naam vond, voor wie het interesseert).

Jacob Wilhelm Sturm kwam ik tegen op pagina 21 van het bovengenoemde Synonymia Insectorum, waar ik deze vermelding vond: Sturm Verz. - Verzeichnis meiner Insecten Samlung, oder Entomologisches Handbuch f¨hr Liebhaber und Samler, von Jacob Sturm. Erstes Heft, Nürnberg 1800. Deze getalenteerde graveur en insectenverzamelaar was in 1801 medeoprichter van een Nurenberger Natuurhistorische vereniging. Pas jaren later vond ik de lijst van Nilsson (2010), waarin mijn vermoeden dat deze Sturm de juiste was, bevestigd werd.

Er leefde in de achtste eeuw een Sturmius, die ook Sturmio, Storm of Sturmi genoemd werd, in Fulda als eerste abt van de abdij daar. Hij was een volgeling van Bonifacius en zorgde dat diens gebeente, na de moord bij Dokkum, weer in Fulda terecht kwam. Later werd hij heilig verklaard en wordt nu dus Sint Sturmius genoemd, Maar die persoon kan het gewoon niet zijn.

Een betere kandidaat zou kunnen zijn: de 17e eeuwse professor en filosoof Johann Christoph Sturm. Maar die had niets met insecten.

Alle afbeeldingen op deze site zijn door G.H. Visser (Aadorp, Nederland) gemaakt, tenzij anders genoemd. Alle rechten behoren hem toe. Deze afbeeldingen mogen op geen enkele wijze anders dan voor eigen privé gebruik aangewend worden. Direct linken naar of plaatsen van de afbeeldingen op andere websites zonder toestemming nadrukkelijk verboden. Als u ze voor doelen, waarbij derden betrokken zijn, wilt gebruiken, vraag dan via een e-mail goedkeuring aan de auteur. Doel van de foto's is wel dat ze de interesse in de natuur helpen bevorderen op alle mogelijke manieren. In het bijzonder worden mensen aangemoedigd die materiaal nodig hebben voor natuurexposities of voor educatieve doeleinden.