Click here hier to go to ENGLISH version. Naar Engelstalige pagina to English version
spacergif

LATIJNSE
NAMEN

HET BEESTJE BIJ DE DUBBELE NAAM: meer.

Op de vorige pagina is de naamgeving voor een paar lijsters besproken. Op deze pagina gaan we nog iets dieper op de Latijnse naamgeving in aan de hand van nog wat voorbeelden.

Als we de Latijnse vogelnamen in een vogelboekje bekijken valt op dat een flink aantal namen "echt dubbel" zijn. Hier drie voorbeelden:

"DUBBELE" VOGELNAMEN
Naam  -  Latijnse naam  -  Vertaling
Kievit  -  Vanellus vanellus  -  Kleine waaier
Winterkoning  -  Troglodytes troglodytes  -  Holbewoner
Putter  -  Carduelis carduelis  -  Carduus: distel

Wat heeft het nu voor nut om deze namen dubbel te schrijven? Omdat èlke wetenschappelijke naam een (minstens) tweedelige naam (binominal) moet zijn! Voor de kievit is zowel de geslachtsnaam als de specifieke soortnaam Vanellus geworden. Dit geldt evenzo voor de Winterkoning. Maar er is nog een andere reden: De kievit werd gezien als de Vanellus. Er bestaat namelijk een hele lijst vogels binnen dit geslacht, allemaal "kieviten" dus. Een paar voorbeelden:

EEN PAAR KIEVIT SOORTEN
Kievit  -  Vanellus vanellus  -  Kievit, kieviet
Sporenkieviet  -  Vanellus spinosus  -  Kievit, gespoord
Indische kievit  -  Vanellus indicus  -  Kievit, indische
Steppenkievit  -  Vanellus gregarius  -  Kievit, in groepen

We zien hier dat onze kievit als een toonaangevende soort voor het geslacht wordt beschouwd. Er zijn trouwens mensen geweest die sommige van deze kieviten in een ander geslacht wilden hebben, zo heet de Indische kievit in mijn "Johnson's" vogelgids bijvoorbeeld: Hoplopterus indicus, geslachtsnaam: hoplo- van het Grieks oplos, wapen of gereedschap, dus: "wapenvleugelige". Maar hoewel de vogelsoorten inderdaad behoorlijk verschillen, is de geslachtsnaam (op het moment van schrijven) Vanellus.

De winterkoning: er bestaat ook een Amerikaanse soort, die ze "House Wren" noemen, Troglodytes aedon (aedus, huis). Onze winterkoning is ook hier de naamgever van het geslacht.

De putter: wordt in het geslacht Carduelis gezien als de vertegenwoordiger. Het is een groep vinken met o.a. de Sijs:

EEN PAAR CARDUELIS SOORTEN
Putter (distelvink)  -  Carduelis carduelis  -  Distelvink, distelvink
Sijs  -  Carduelis spinus  -  Distelvink, stekel
Groenling  -  Carduelis chlorus  -  Distelvink, groene
Kneu  -  Carduelis cannabina  -  Distelvink, van de hennep

VOLGENDE PAGINA: wetenschappelijke namen voor slootdieren


Voor wie nog meer voorbeelden wil: EQUUS, DE PAARDEN.

PAARDEN
Paard  -  Equus caballus  -  Paard, knol
Ezel  -  Equus asus  -  Paard, de ezel
Zebra  -  Equus quagga  -  Paard, de "quagga"

Het paard: Equus caballus beide namen zijn oude Latijnse namen voor het paard. De geslachtsnaam Equus is de oudste, caballus is een latere naam die volkser was (zeg maar: "knol"). Bij dit geslacht horen o.a. ook de ezel Equus asinus en de zebra Equus quagga Met de toevoeging caballus(denk aan het Franse cheval en aan: chevalier, caballero, ruiter) wordt het paard dus als soort aangeduid, met asinus(denk aan "ass") de ezel. Dan quagga: dat komt van de Afrikaanse naam voor de zebra, een naam die is afgeleid van zijn blaffende geluid.

Hoe zit het dan met de muilezel en het muildier? Omdat dit steriele kruisingen zijn van paarden en ezels, worden ze niet als soort beschouwd. Voor een soort geldt per definitie dat de dieren van één soort kunnen paren en vruchtbare nakomelingen hebben.
En rassen als het "Friese paard" of het "Belgische trekpaard"? Dit zijn (al of niet gekweekte) variëteiten van het paard. De namen hiervoor kunnen soms in de officiële naam opgenomen worden. Het Friese paard is afkomstig van een primitief paard uit de wouden, de variëteit silvaticus, "van het bos". De volledige naam is dan Equus caballus silvaticus . Anderen denken dat het Friese paard een directe afkomeling is van een uitgestorven ras, de Equus robustus. Aan dit simpele voorbeeld zie je al dat het vaak niet eenvoudig is een eenduidige Latijnse naam voor een soort vast te stellen en te houden.

VOLGENDE PAGINA: wetenschappelijke namen voor slootdieren


WEB LINKS:
- UK.rec.birdwatching: een leuke pagina over Latijnse vogelnamen (Engels).
- Een leuk artikel over de naam voor het paard als "Canadian Word of the Day" (Engels).


HOME   HOOFDINDEX    SITEMAP   VRAGEN   LINKS   CONTACT   MEER 

home
© G.H. Visser 29-07-2007
rev. 01-08-2007

Valid XHTML 1.0!

https://www.microcosmos.nl/nmorenameb.htm